21 października 2020r.  w Segedynie odsłonięty został powstały dzięki staraniom tamtejszego Konsulatu Honorowego Rzeczpospolitej Polskiej i Diecezji Segedyńsko-Csanádskiej pomnik byłego premiera Węgier Pála Telekiego.

Aktu odsłonięcia  dokonał ks.bp László Rigó-Kiss wraz z Janem Dziedziczakiem sekretarzem Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP, Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Polonii i Polaków za Granicą, dr. Zoltán Lőrinczi podsekretarzem stanu w Ministerstwie Zasobów Ludzkich i dr Karolem Biernackim konsulem honorowym RP.

Pál Teleki hrabia Szék, – węgierski polityk, minister wychowania i dwukrotny premier Węgier w latach 1920–1921 oraz 1939–1941, hrabia. Również delegat na Konferencji pokojowej w Paryżu. Z wykształcenia geograf, członek Węgierskiej Akademii Nauk i założyciel węgierskiego skautingu.

Na uwagę zasługuje jego postępowanie wobec Polski i Polaków. W początkach lipca 1920 rząd Węgier premiera Pála Telekiego podjął decyzję o udzieleniu militarnej pomocy Polsce, przekazując nieodpłatnie i dostarczając w krytycznym momencie wojny polsko-bolszewickiej na własny koszt drogą przez Rumunię zaopatrzenie wojskowe: 48 mln naboi karabinowych do Mausera, 13 mln naboi do Mannlichera, amunicję artyleryjską, 30 tysięcy karabinów Mauser i kilka milionów części zapasowych, 440 kuchni polowych, 80 pieców polowych. 12 sierpnia 1920 do Skierniewic dotarł transport m.in. 22 mln naboi do Mausera z fabryki Manfréda Weissa w Csepel.

Po rozpadzie Czechosłowacji 15 marca 1939 r. Węgry zaatakowały Ruś Zakarpacką i w wyniku tzw. małej wojny zajęły obszar wokół Stakčína i Sobranec. Odtąd Polska i Węgry miały, jak przez wieki, wspólną granicę. Tuż przed atakiem w 1939 roku na zapytanie strony niemieckiej o możliwość dokonania inwazji z terytorium Węgier, kierowany wielowiekową tradycją dobrych stosunków z Polską, Teleki odparł: Prędzej wysadzę nasze linie kolejowe, niż wezmę udział w inwazji na Polskę. Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciw Polsce. W depeszy wysłanej do Adolfa Hitlera z 24 lipca 1939 roku Teleki argumentował, że Węgry nie mogą przedsięwziąć żadnej akcji militarnej przeciw Polsce ze względów moralnych. Po polskiej klęsce wrześniowej węgierski rząd podjął decyzję o otwarciu granic dla polskich uchodźców . W 2001 r. postanowieniem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Jego nazwisko noszą ulice m.in. w Warszawie i Krakowie. 3 kwietnia 2004 r. przy znaczącym współudziale Polaków doszło do odsłonięcia pomnika w Balatonboglár.

Uroczystość odsłonięcia pomnika w Segedynie zaszczycił ambasador RP na Węgrzech prof. Jerzy Snopek wraz z małżonką, przedstawiciele władz węgierskich, Polonii, a wśród nich  obecne były panie rzecznik narodowości polskiej w Zgromadzeniu Narodowym Węgier poprzedniej i obecnej kadencji dr Csúcs Lászlóné Halina i dr Rónayné Słaba Ewa, przewodnicząca OSP Maria Felföldi, dyrektor Instytutu Polskiego Joanna Urbańska, dyrektor Polskiego Instytutu Badawczego i Muzeum Piotr Piętka oraz prezes Stowarzyszenia Katolików Polskich p.w. św. Wojciecha Monika Molnár i przewodniczący SNP XI dzielnicy Budapesztu Károly Barsi.  Uroczystość ubogacił koncert organowy w wykonaniu Lidii Książkiewicz i odbyła się msza święta w intencji Polaków i Węgrów.

Poprzedniego dnia w Segedynie odbyła się konferencja naukowa poświęcona Pálowi Telekiemu.

(inf. wł, fot. K.Barsi)