8 listopada 2022 w peszteńskim Premier Kultcafé  odbył się pokaz filmu w reżyserii i według scenariusza Grzegorza Kubaszko pt. "Niewymazana historia"

( El nem törölt történelem ).

"Wzruszająca, burzliwa i tragiczna historia węgierskiego hrabiego, syna Elżbiety Tarnowskiej, wnuka rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, wychowywanego w polskim domu i polskiej kulturze. Losy hrabiego, który po zmianie granic po traktacie w Trianon nagle został mieszkańcem Słowacji i wziął na swoje barki walkę o losy wszelkich mniejszości narodowych, a podczas wojny uratował wielu Polaków i polski majątek (zarówno dobra kultury, jak i finansowe Banku Polskiego , które trafiły na Węgry), sam przemycił na Węgry gen. Sosnkowskiego i w swoim domu organizował konspiracyjne spotkania polskich polityków i wojskowych w czasie II wojny, nadawałyby się na spektakularny serial, obrazujący historię Europy Środkowej od końca I wojny do czasów reżimu komunizmu. Po wojnie za ujawnianie zbrodni stalinowskich, na czele z katyńską, został wywieziony do Moskwy na Łubiankę i w 1946 r. skazany na wiele lat łagrów i pracy w fabryce porcelany, która odebrała mu resztki zdrowia. Do 1957 r. przebywał w 11 więzieniach - także we Lwowie, potem w Czechosłowacji - od Pilzna po Leopoldov, zmarł w Mirovie, w najcięższym więzieniu dla więźniów politycznych, a jego prochów nie wydano rodzinie aż do 2017 r.! W filmie wystąpili: prof. Arkadiusz Adamczyk, Imre Molnár, o. Paweł Cebula, b. Minister Spraw Zagranicznych Czech Karel Schwarzenberg, prosto z Nowego Jorku Abraham Foxman, który w imieniu amerykańskiej Ligi Przeciw Zniesławieniom (Anti-Defamation League) uhonorował Esterházy'ego pośmiertnie nagrodą im. Jana Karskiego. Natomiast po węgierskich i słowackich ścieżkach Janosa oprowadza widza Michał Zabłocki, znany bohemista, dziennikarz i reportażysta" czytamy o filmie na stronie: filmpolski.pl  Po prezentacji filmu odbyła się rozmowa z reżyserem Grzegorzem Kubaszko i koproducentką, kierowniczką produkcji Martą Chalimoniuk-Nowak. Moderatorem spotkania był o. Paweł Cebula OFM Conv.

Film jest produkcją Fundacji Filmowej Polscy Wychodźcy. Zaopatrzony w węgierskojęzyczne napisy doskonale przybliża węgierskim widzom postać Sługi Bożego Jánosa Esterházyego.

inf. wł. fot. B.Pál

 

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł